Historia
Historia Zespołu
Zakład Cienkich Warstw (obecnie – Zakład Cienkich Warstw i Nanostruktur) istnieje od czasu utworzenia Instytutu Fizyki Molekularnej PAN, tj. od 1975 roku. W tej grupie badawczej, od początku jej istnienia, rozwijane były metody wytwarzania cienkich warstw. Głównym przedmiotem badań były i są nadal cienkie warstwy magnetyczne. Początkowo wytwarzane były one tylko metodą odparowania próżniowego w warunkach wysokiej próżni (HV – High Vacuum), a później również metodą rozpylania jonowego. Pierwsze stanowiska technologiczne były konstrukcjami własnymi. Pod koniec lat sześćdziesiątych minionego wieku zakupiona została pierwsza naparowywarka. Kilka lat później kupiono pierwsze stanowisko do osadzania warstw w warunkach ultrawysokiej próżni (UHV – ultra high vacuum), w którym zainstalowano własnej konstrukcji wyposażenie do „błyskawicznego odparowania” (ang. flash evaporation). Na początku lat osiemdziesiątych Zespół wzbogacił się o Polskie stanowisko UHV do osadzania warstw z wykorzystaniem działa elektronowego. W tym samym okresie powstały dwa, własnej konstrukcji, układy do osadzania warstw metoda rozpylania jonowego (ang. sputtering) pracujące w konfiguracji „face-to-face”. Od tego czasu metoda rozpylania jonowego stała się podstawową technologią wytwarzania warstw w Zespole Cienkich Warstw. W latach 1994 i 2010 zakupiono dwa nowe stanowiska UHV przystosowane do osadzania warstw metodą rozpylania jonowego i PLD. Stanowiska te stanowią aktualnie podstawowe wyposażenie technologiczne oraz zapewniają możliwość analizy powierzchniowej składu chemicznego z wykorzystaniem takich metod jak AES, XPS, UPS. W następnych latach wyposażenie technologiczno-badawcze wzbogacone zostało o stworzenie laboratorium mikroskopii i litografii elektronowej.
Ważnym czynnikiem, który przyczynił się do tak kompleksowego wyposażenia technologicznego i pomiarowego Zespołu, poza finansowaniem z projektów badawczych, było finansowanie w ramach projektu POIG „Krajowe Centrum Nanostruktur Magnetycznych do Zastosowań w Elektronice Spinowej – SPINLAB” (2009 – 2012), którego Koordynatorem był IFM PAN.
W pierwszych latach działalności Zespołu Cienkich Warstw wiele uwagi poświęcono badaniom efektów galwanomagnetycznych (magnetooporowych) w cienkich warstwach stopów Ni-Fe-Co. Ważnym efektem tych prac było wdrożenie (w zakładach LUMEL) technologii wytwarzania magnetooporowych układów warstwowych stosowanych jako mnożniki sygnałów elektrycznych oraz układy oddzielania galwanicznego. Osiągnięcie to zostało wyróżnione przyznaniem nagrody „Mistrz Techniki 1976” oraz Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1976).